دی پی اس ام (DPSM) چیست؟
شرکت های پخش، در هر دسته بندی که قرار داشته باشند، چهار وظیفه عمده دارند. این وظایف در هر بخش موجب نزدیک ترشدن به مشتری و در نهایت فروش بیشتر خواهد شد. دی پی اس ام (DPSM) یکی از مهمترین وظایف شرکتهای فروش و پخش است. بدیهی است ادامه خدمات پس از فروش و کیفیت کالا در مراحل بعدی کمک خواهد کرد تا مشتریان وفاداری به محصول را بدست آورند اما در مرحله اول و فروش به مشتری انجام این چهار وظیفه بدیهی و غیر قابل اجتناب است.
- پخش (Distribution)
- کنترل قیمت (Pricing)
- چیدمان کالا (Shelving)
- بازارپسندکردن محصولات (Merchandising)
فروش بصورت پخش (Distribution)
می توان عنوان کرد معنای کلی پخش، حضور یک سری محصولات در فروشگاههای خاص و تعیین شده است. مسلما ابتدایی ترین وظیفه یک شرکت پخش، توزیع درست، به قیمت و به اندازه هر محصول است. به هر رو در گامهای بعدی سایر وظایف نیز میبایست به درستی انجام گیرند تا پخش محصول نهایتا به ثمر رسیده و موفق باشد.
کنترل قیمت (Pricing)
یکی دیگراز وظایف شرکتهای پخش، کنترل قیمت است. معمولا شرکتها علاقه دارند تا قیمتهای فروش محصولات آنها تثبیت شده و مشخص باشد. برای اطمینان و کنترل این مهم میبایست افراد مسئول از مدیران فروش گرفته تا کارشناسان بازاریابی، از قیمت صحیح عرضه محصول به مصرف‌کننده اطمینان حاصل نمایند. بنابراین با حضور مداوم دربازار، کترل قیمتهای عمده و خرده فروشی، وجود برچسب ها و اتیکت های قیمت و غیره این مهم را همواره زیر نظر داشته و آن را کنترل می‌کنند.
چیدمان کالا (Shelving)
برخی از مدیران اعتقاد دارند که چیدمان کالا عملا وظیفه مسئولین جایگاههای فروش است و شرکت پخش نقشی در آن ندارد. اما امروزه با حضور گسترده کالاهای متنوع در جایگاهها؛ عملا متصدیان به چیدمان کالاها نخواهند رسید. ضمن اینکه قوانین چیدمان و استانداردهای هر شرکت تفاوت داشته و شرکتها از استانداردهای انبارداری متفاوتی در این زمینه استفاده می‌کنند. چیدمان کالا به معنی مرتب کردن و چیدن محصولات در طبقات انبارک و فروشگاه مورد نظر به منظور جلب نظر خریدار یا مصرف‌کننده است.
بازارپسند نمودن محصولات(Merchandising)
مرچندایزینگ در لغت به معنی بازاریابی و یا تجارت است. اما در صنعت پخش از این لغت به معنی بازارپسند کردن محصولات بواسطه چیدمان صحیح، نامبرده می‌شود. استفاده از ابزار تبلیغاتی، موجود کردن محصول باندازه کافی جهت پیشگیری از وضعیت عدم موجودی و … بطور خلاصه تحت تأثیر قرار دادن خریدار یا مصرف‌کننده مفهوم اصلی مرچندایزینگ است.
فضاسازی و چیدمان به صورت معمول، چیدمان یک حلقه حیاتی مهم بین تأمین‌کنندگان و خرده‌فروشان است. لذا باتوجه به مواردی که پیش از این گفته شد، فقط میتواند به وسیله پخش،بازاریاب و یا عواملی که به فروشگاه‌ها مراجعه میکند کنترل شود!
اهمیت فضاسازی و چیدمان چرخه بازاریابی، اجزاء و عناصر چیدمان کالا، چرخه محصول و همچنین برآورده کردن نیازهای مصرف کنندگان غیر قابل انکار است. بدین ترتیب، مصرف‌کننده و خریدار با چیدمان مؤثر استاندارد و صحیح کالا میتواند نیازهای احساسی و فیزیکی خود را بهتر برآورده نماید. صاحبان جایگاههای خرده فروشی با رعایت این مهم به سود بیشتر، بهره‌برداری مؤثر از فضا و رضایت بیشتر خریداران دست خواهند یافت.
همچنین تولیدکنندگان در پیدا کردن حلقه مؤثر برای حصول اطمینان از گردش کالا در جایگاههای فروش و مشخص شدن مقدار فروش و سودآوری کالا فرصت بیشتر و بهتری خواهند یافت. عموما این مهم به قدری حائز اهمیت شده که متخصصینی برای این امر در شرکتها وجود دارند و یک نقشه چیدمان (Planogram) برای چیدمان هر برندی از طرف شرکت تولید کننده به شرکت توزیع کننده داده شده و افراد مشغول در عرصه پخش ملزم به رعایت آن در کلیه جایگاهها هستند. این بحث مانند سایر بخشهای مربوط به این صنعت به قدری گسترده و پیجیده است که کتب زیادی در این خصوص به تقریر درآمده است.
برگرفته از کتاب: مهندسی فروش
نوشته احمد صفار و فرامرز عیب‌پوش
