استراتژی زمین سوخته (Scorched Earth) چیست؟
همانگونه که اساساً خود استراتژی از رفتارهای نظامی ارتشها در تاریخ گرفته شده است، استراتژی زمین سوخته هم از این مبحث مستثنی نیست. عملاً این استراتژی را می توان در ضرب المثل ایرانی «دیگی که برای من نجوشد،…»، خلاصه کرد.

بطور خلاصه، می توان گفت این استراتژی، رویکردی نظامی است که در آن منابع طبیعی و زیرساختهای اقتصادی منطقهای خاص نابود یا تخریب میشوند تا دشمن نتواند از این منابع استفاده کند.
استراتژی زمین سوخته یا سیاست زمین سوخته یکی از استراتژی های پرکاربرد نظامی است که در طول تاریخ به دفعات مورد استفاده قرار گرفته است. اگر ملت، منطقه یا ارتشی در معرض تهدید باشد، یکی از راههایی که میتوانند به دشمنان خود صدمه بزنند، نابود کردن هر چیزی است که نیروهای دشمن میتوانند از آن به عنوان منابع استفاده کنند.

به همین دلیل غالبا ارتشهای شکست خورده چه در سرزمین خود و چه در هنگام عقب نشینی، آذوقه، ساختمانها، محصولات کشاورزی و زیرساختهای خود را ویران میکنند، به طوری که حتی اگر آنها توسط نیروی متخاصم هم تسخیر شوند، موجب پیروزی آنها نشود.

تاریخچه استراتژی
این مفهوم به دوران باستان باز می گردد. در روم و ایران باستان، برخی از ارتشها ها در زمان جنگ از این حربه استفاده می کردند. اولین نمونه ثبت شده از این استراتژی، در سکا باستان رخ داده است که اکنون در جنوب سیبری است. سکاهای باستان به جنگ امپراتوری هخامنشی ایران که تحت کنترل داریوش بزرگ بود رفتند. آنها با توجه به شکستی که از ارتش ایران خوردند، کلیه منایع و آذوقه خود را نابود کردند تا بدست ارتش ایران نیفتد.

معایب استراتژی زمین سوخته
- تخریب محیط زیست
- اثرات مخرب بر جغرافیای محل
- افزایش معاندت و اقتصادی
- تأثیرات بر اقتصاد کلان
- عدم توجه به نیازهای ضروری
- تأثیر بر تصمیمگیریهای آینده
- عدم اطمینان از موفقیت

مزایای استراتژی
- تضعیف دشمن
- افزایش هزینههای دشمن
- جلوگیری از پیشروی دشمن
- خودحفاظت
- تمرکز نیروها
- تأخیر عملیات دشمن
کاربرد استراتژی در حوزه کسب و کار
مفهوم استراتژی زمین سوخته در مدیریت، به تصمیمگیریهایی اشاره دارد که منجر به تخریب منابع، ارزشها یا فرصتهای کسب و کار میشود. در واقع، در این مفهوم، استراتژی زمین سوخته به تصمیمهایی اشاره دارد که در کوتاهمدت به منفعت فردی کمک کند اما در بلندمدت به استمرار کسب و کار زیان وارد می کند.
