اصطلاحات تخصصی زیادی در دنیای پیچیده بازارهای مالی وجود دارند که درک آن‌ها برای موفقیت ضروری است. یکی از این اصطلاحات مارژین است که نقشی حیاتی در معاملات اهرمی ایفا می‌کند. چه در بازار فارکس فعالیت داشته باشید و چه در بازار سهام، آشنایی با مفاهیم مارژین مانند مارژین آزاد (Free Margin) به ما کمک می‌کند تا ریسک‌های خود را مدیریت کرده و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیریم. با هم تا پایان این درس همراه باشیم تا دریابیم چگونه این مفهوم ساده می‌تواند تأثیری شگرف بر نتایج معاملات ما داشته باشد.
معاملات مارژین چیست؟
معاملات مارژین به بیان ساده استفاده از اهرم برای افزایش قدرت خرید در بازار است. مارژین در واقع مبلغی از سرمایه شما است که به عنوان سپرده یا وثیقه نزد کارگزاری قرار می‌گیرد. این مبلغ به شما امکان می‌دهد با سرمایه بیشتری نسبت به آنچه در حساب خود دارید معامله کنید. به عنوان مثال، اگر کارگزاری به شما اهرم ۱:۱۰۰ ارائه دهد، با داشتن ۱۰۰ دلار مارژین می‌توانید تا ۱۰.۰۰۰ دلار معامله انجام دهید.
به عبارت دیگر، مارژین به کارگزار اطمینان می‌دهد که شما توانایی پوشش ضررهای احتمالی ناشی از معاملات خود را دارید. کارگزار به مارژین به عنوان یک ضمانت نگاه می‌کند تا مطمئن شود شما توانایی پرداخت هزینه‌های مربوط به معاملات خود را خواهید داشت. این اهرم‌ها می‌توانند سود شما را چندین برابر کنند؛ اما در عین حال ریسک ضرر را نیز افزایش می‌دهند. هرچه اهرم مورد استفاده کمتر باشد، مارژین مورد نیاز برای باز کردن معاملات بیشتر خواهد بود و بالعکس.
نحوه محاسبه مارژین
محاسبه مارژین مورد نیاز برای یک معامله فرآیندی نسبتاً ساده است. فرمول کلی محاسبه مارژین به این صورت است:
مارژین = (حجم معامله (لات) × اندازه قرارداد × نرخ ارز) / اهرم
به عنوان مثال، فرض کنید قصد دارید یک لات از جفت ارز EUR/USD را با قیمت ۱.۱۰۳۰ خریداری کنید و کارگزار شما اهرم ۱:۱۰۰ را ارائه می‌دهد. در این صورت محاسبه مارژین به این شکل خواهد بود:
مارژین = (۱ لات × ۱۰۰,۰۰۰ واحد × ۱.۱۰۳۰) / ۱۰۰ = ۱۱۰۳ دلار
این بدان معنا است که برای باز کردن این معامله باید حداقل ۱۱۰۳ دلار در حساب خود داشته باشید. اگر سرمایه کافی در حساب خود نداشته باشید، دو راه حل وجود دارد: می‌توانید اهرم خود را افزایش دهید یا حجم معامله را کاهش دهید. اگر اهرم را به ۱:۵۰۰ افزایش دهید مارژین مورد نیاز به شکل زیر محاسبه می‌شود:
مارژین = (۱ لات × ۱۰۰,۰۰۰ واحد × ۱.۱۰۳۰) / ۵۰۰ = ۲۲۰ دلار
با افزایش ۵ برابری اهرم، مارژین مورد نیاز پنج برابر کاهش می‌یابد. به همین ترتیب با کاهش حجم معاملات مارژین مورد نیاز نیز به طور متناسب کاهش پیدا خواهد کرد.
مارژین آزاد (Free Margin) چیست؟ کلیدی برای مدیریت ریسک در معاملات
مارژین آزاد به معامله‌گران کمک می‌کند تا میزان ریسکی که در هر لحظه متحمل می‌شوند را درک کرده و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند. به طور کلی، مارژین آزاد به پولی گفته می‌شود که در حساب معاملاتی شما وجود دارد و هنوز در معاملات فعلی استفاده نشده است. این پول آزاد است و می‌توانید از آن برای باز کردن معاملات جدید استفاده کرده یا حتی آن را از حساب خود برداشت کنید. به زبان ساده‌تر، مارژین آزاد نشان می‌دهد که شما چقدر فضا برای مانور در معاملات خود داشته و چقدر قدرت ریسک دارید. این مفهوم ارتباط تنگاتنگی با مارژین دارد؛ زیرا مارژین مقدار پولی است که کارگزار (Broker) برای باز نگه داشتن معاملات شما به عنوان وثیقه بلوکه می‌کند.
اهمیت مارژین آزاد (Free Margin) در این است که به شما اجازه می‌دهد تا از یک سو معاملات بیشتری را باز کنید و از فرصت‌های بازار بهره‌مند شوید و از سوی دیگر، از حساب خود در برابر نوسانات ناگهانی بازار محافظت کنید. معامله‌گران حرفه‌ای همواره مراقب مارژین آزاد خود هستند و سعی می‌کنند آن را تا حد امکان بالا نگه دارند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا در صورت بروز ضرر در یک معامله، همچنان پول کافی برای جبران آن یا باز کردن معاملات جدید داشته باشند. اگر مارژین آزاد شما به صفر نزدیک شود، به این معنی است که حساب شما در معرض خطر زیادی قرار دارد و ممکن است کارگزار مجبور شود برخی از معاملات شما را به طور خودکار ببندد (اصطلاحاً مارژین کال یا Margin Call) تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند.
نحوه محاسبه مارژین آزاد (Free Margin)
محاسبه مارژین آزاد بسیار ساده است و با یک فرمول مشخص انجام می‌شود. در واقع، مارژین آزاد نشان‌دهنده اختلاف بین کل موجودی خالص حساب شما و میزان مارژینی است که در حال حاضر برای باز نگه داشتن معاملات خود استفاده می‌کنید. فرمول محاسبه مارژین آزاد به این صورت است:
مارژین آزاد = موجودی خالص (Equity) – مارژین استفاده شده
به عبارت دیگر، ابتدا باید موجودی خالص حساب خود را محاسبه کنید. موجودی خالص شامل موجودی اولیه حساب شما به همراه سود یا ضرر ناشی از معاملات باز است. به عنوان مثال، اگر موجودی اولیه حساب شما ۵۰۰۰ دلار باشد و در حال حاضر ۱۰۰ دلار سود در معاملات باز داشته باشید، موجودی خالص شما ۵۱۰۰ دلار خواهد بود. سپس، باید میزان مارژینی که برای باز نگه داشتن معاملات خود استفاده می‌کنید را از این مقدار کم کنید. فرض کنید برای باز کردن یک معامله ۱۱۰۳ دلار مارژین نیاز داشته باشید. در این صورت، مارژین آزاد شما به این صورت محاسبه می‌شود:
مارژین آزاد = ۵۱۰۰ – ۱۱۰۳ = ۳۹۹۷ دلار
این عدد نشان می‌دهد که شما ۳۹۹۷ دلار پول آزاد در حساب خود دارید که می‌توانید از آن برای باز کردن معاملات جدید یا برداشت از حساب استفاده کنید. توجه داشته باشید که این محاسبه بر اساس یک مثال ساده انجام شده است و در واقعیت ممکن است هزینه‌های دیگری مانند کمیسیون و سواپ (Swap) نیز در محاسبه مارژین آزاد تأثیرگذار باشند.
مثال عملی از مارژین آزاد (Free Margin) در معاملات فارکس
برای درک بهتر مفهوم مارژین آزاد به یک مثال عملی در معاملات فارکس توجه کنید. فرض کنید در یک پلتفرم معاملاتی فارکس سه پارامتر اصلی زیر را مشاهده می‌کنید:
- موجودی (Balance): مبلغی که در ابتدا در حساب خود واریز کرده‌اید (به عنوان مثال، ۳۸۸۸.۱۶ دلار).
- مارژین (Margin): مقدار پولی که کارگزار برای باز نگه داشتن معاملات شما به عنوان وثیقه بلوکه کرده است (به عنوان مثال، ۵۵۲.۳۷ دلار).
- مارژین آزاد (Free Margin): پولی که در حساب شما آزاد است و می‌توانید از آن برای باز کردن معاملات جدید یا برداشت استفاده کنید.
در این مثال شما یک معامله یک لات EUR/USD باز کرده‌اید و با توجه به اهرم (Leverage) ۱:۲۰۰، کارگزار ۵۵۲.۳۷ دلار از حساب شما را به عنوان مارژین بلوکه کرده است. این بدان معنا است که شما دیگر نمی‌توانید از این مقدار پول برای اهداف دیگر استفاده کنید؛ اما مارژین آزاد شما چقدر است؟ با استفاده از فرمول قبلی می‌توانیم به این صورت محاسبه کنیم:
مارژین آزاد = موجودی – مارژین = ۳۸۸۸.۱۶ – ۵۵۲.۳۷ = ۳۳۳۵.۷۹ دلار
بنابراین شما ۳۳۳۵.۷۹ دلار مارژین آزاد در حساب خود دارید. این مبلغ نشان می‌دهد که شما هنوز می‌توانید معاملات دیگری را با این مقدار پول باز کنید؛ البته با در نظر گرفتن ریسک‌های موجود در بازار. در واقع، مارژین آزاد به شما کمک می‌کند تا میزان ریسکی که در هر لحظه متحمل می‌شوید را ارزیابی کرده و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید. همواره به یاد داشته باشید که مدیریت صحیح مارژین آزاد (Free Margin) یکی از عوامل کلیدی موفقیت در معاملات فارکس است.
سطوح مارژین چیست؟
در معاملات علاوه بر مارژین (وجه تضمین) و مارژین آزاد (وجه تضمین آزاد)، یک شاخص مهم دیگر به نام سطح مارژین وجود دارد. سطح مارژین نسبت بین موجودی حساب شما (موجودی خالص) به مارژینی است که برای معاملات باز استفاده شده است. این نسبت به صورت درصد بیان می‌شود و نشان‌دهنده میزان استفاده از سپرده شما در معاملات است. به عبارت ساده‌تر، سطح مارژین به شما می‌گوید که حساب معاملاتی شما چقدر با معاملات فعلی پر شده است. هرچه این درصد بالاتر باشد، فضای بیشتری برای باز کردن معاملات جدید دارید.
به عنوان مثال، اگر موجودی خالص حساب شما ۳,۸۸۸.۱۶ واحد باشد و مارژین مورد استفاده ۵۵۲.۳۷ واحد، سطح مارژین شما ۷۰۳.۹۰۴% خواهد بود. این بدان معنا است که حساب شما هنوز فضای زیادی برای معاملات جدید دارد؛ اما باید مراقب باشید. اگر ضرر کنید این درصد کاهش می‌یابد. وقتی سطح مارژین به ۱۰۰% برسد یعنی موجودی شما برابر با مارژین مورد نیاز است و دیگر نمی‌توانید معامله جدیدی باز کنید. در این شرایط احتمال دریافت مارژین کال (Margin Call) بسیار بالا است. برای جلوگیری از این اتفاق استفاده از حد ضرر (Stop Loss) در معاملات بسیار مهم است.
جمع‌بندی درس
مارژین آزاد (Free Margin) در واقع تفاوت بین موجودی حساب و مارژین مورد استفاده برای معاملات باز است. به بیان دیگر، مارژین آزاد مقدار پولی است که در حال حاضر برای باز کردن معاملات جدید در دسترس شما قرار دارد. افزایش مارژین آزاد نشان‌دهنده سودآوری معاملات یا واریز پول بیشتر به حساب است. مدیریت صحیح مارژین آزاد برای حفظ سرمایه و جلوگیری از مارژین کال حیاتی خواهد بود.
محاسبات مارجین یا مارژین (Margin) و مارکاپ (Markup) در ترید و امور مالی، نیازمند دانش و تجربه است. می توانیم درسهای مرتبط با این مفهوم را مطالعه کنیم و اطلاعات بیشتری کسب کنیم. برای تماس و دریافت مشاوره ، از متخصصان این آکادمی، می توان با تلفن 28427054 و یا با شماره 28427338 با در نظر گرفتن کد تهران (021) تماس حاصل نموده یا به ایمیل به info@eybpoosh.com ارسال درخواست کرده و یا با ثبت نام در آکادمی، از خدمات این آکادمی، بهره مند شویم.
