زندگی محمدرضا آقایا مهندس شبکه و بنیانگذار وبسایت و پلتفرم باسلام، یکی از داستانهای قوی در کارآفرینی است. دغدغه این کارآفرین ایرانی، کمک به شکوفایی انسانهاست. او از جمله کارآفرینانی است که معتقد است ارزش انسانها ، بیشتر از محصولاتشان است. در این درس، زندگی و کار این کارآفرین ایرانی را مورد بررسی قرار می دهیم.
تولد و دوران جوانی محمدرضا آقایا
محمدرضا آقایا در سال 1367 در شهر اصفهان چشم به جهان گشود. محمد پس از اتمام دوره دبیرستان به قم رفت. آقایا یک مسیر تحصیلی و آکادمیک حرکت می‌کرد و در آستانه عضویت هیات علمی دانشگاه قرار داشت. اما تصمیم گرفت که از دانشگاه استعفا بدهد و به سراغ راه اندازی یک بازار اجتماعی رفت.
شروع باسلام
محمدرضا آقایا و تیمش اوایل شکل گیری باسلام به روستاهای اطراف اصفهان می‌رفتند و محصولات خوراکی محلی مثل گلاب و سبزی خشک می‌خریدند و به دوستان و آشنایان خود می فروختند تا چرخ باسلام بچرخد.
سال 1395 باسلام به شکل یک پلتفرم درآمد و سال اول تنها 47 غرفه دار در باسلام ثبت نام کردند و تا پایان سال 1396 این عدد به 400 رسید. با ممارست آقایا و تیم باسلام حالا حدود 420 هزار محصول و 48 هزار غرفه در باسلام موجود است.
استارتاپ “باسلام”، فعالیتش را از پاییز 1395 آغاز کرد و تا پایان همان سال، ۴۷ غرفه دار جدید جذب کرد. از همان زمان، استراتژی گسترش اجتماعی پلتفرم، باسلام را به این سمت حرکت داد که همه اعضای این بازار، نقشی فعال در مدیریت و ارتقاء باسلام داشته باشند. از این طریق، اعتماد متقابلی بین آنها و مشتریانشان برقرار می شد.
ادامه رویکردهای باسلام
رویکرد تعاملی پس از سه سال، باسلام را به یک بازار کاملا اجتماعی تبدیل کرده است. هم اینک صاحبان کسب و کارها و همچنین مشتری‌های بازار می‌توانند مطالب خودشان را در باسلام منتشر کنند و تجربه خرید و فروششان را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
بسیاری از کارهای بازارِ باسلام را خود اعضای بازار انجام می‌دهند. به عنوان مثال، غرفه داران جدید باسلام را غرفه داران باتجربه تر راهنمایی می‌کنند، محتوای مورد نیاز غرفه ها را غرفه های دیگری که تولید کننده محتوا هستند، تأمین می‌کنند. امروز حتی در باسلام غرفه های خدمات مشاوره صادرات، خدمات ارسال، خدمات عکاسی و گرافیک و… وجود دارد که هر کدام بخشی از زنجیره فعالیت بازار را به عهده گرفته‌اند.
روح حاکم بر باسلام این است، ارزش آدم‌ها بیشتر از محصولات آن‌هاست ظرفیت‌های هر عضو جدید در باسلام، بسیار فراتر از آن چیزی است که در فروشگاه‌های آنلاین یا حتی بازارهای سنتی دیده می‌شود.
روح حاکم بر باسلام
همین روح حاکم باعث شده بسیاری از مشتریان باسلام، تبدیل به غرفه دار شوند یا حتی بعضی از غرفه داران باسلام بعدها به عضویت تیم باسلام درآیند. باسلام امیدوار است که به زودی بتواند همه زنجیره های بازار را در پلتفرم خود به همدیگر متصل کند.
محمدرضا آقایا معتقد است بازار صنایع دستی و هنر در ایران و جهان به قدری بزرگ و وسیع است که سالها جا برای فعالیت و توسعه دارد. او هنرمند را فرد معمولی نمی داند. به عقیده او کسی که دست به خلق چیزی می زند، انسان ارزشمندی است و باید کمک کرد تا هنر او دیده شود.
محمدرضا آقایا بعدها شرکتهایی مانند”شرکت سامانه آهن کوشا فناور ایرانیان”، ” شرکت توسعه و تجارت سلام صبح”، “شرکت توسعه و تدبیر جوامع سلام”، را تاسیس نمود و هرکدام از این شرکتها در حوزه تکنولوژی و فناوری اطلاعات فعالیت دارند.
درسهایی که می توان از محمدرضا آقایا گرفت
برای کارآفرین شدن، می تونیم درس های ارزشمندی از مسیر و رویکرد محمدرضا آقایا بگیریم. کار او در باسلام نمونه ای موفق از کارآفرینی با تمرکز بر حل یک مشکل واقعی و ایجاد ارزش برای جامعه است.
۱. تمرکز بر یک نیاز واقعی و حل یک مشکل
آقای آقایا و تیمش به جای رقابت مستقیم با فروشگاه های آنلاین بزرگ، یک شکاف در بازار را شناسایی کردند: نیاز کسب وکارهای کوچک، خانگی و روستایی به یک پلتفرم برای فروش محصولاتشان. باسلام دقیقاً این مشکل را حل کرد.
به دنبال مشکلات و نیازهای پنهان در جامعه بگردید. ایده ای که بر پایه حل یک مشکل واقعی شکل می گیرد، شانس موفقیت بیشتری دارد.
۲. ایجاد یک پلتفرم، نه فقط یک محصول
باسلام فراتر از یک فروشگاه آنلاین ساده است؛ این یک بازار اجتماعی است. آن ها با فراهم کردن امکانات برای فروشندگان کوچک، یک اکوسیستم ایجاد کردند که در آن، فروشندگان، تولیدکنندگان و خریداران با یکدیگر در ارتباط هستند.
به جای اینکه فقط یک محصول یا خدمت ارائه دهید، به فکر ایجاد یک پلتفرم یا اکوسیستم باشیم که دیگران هم بتوانند در آن رشد کنند و ارزش تولید کنند. این رویکرد باعث پایداری و رشد بلندمدت کسب و کار ما خواهد شد.
۳. اولویت دادن به جامعه و ارتباطات
یکی از رموز موفقیت باسلام، شبکه سازی است. آن ها با تمرکز بر فروشندگان محلی، داستان محصولات و ارتباط مستقیم بین تولیدکننده و خریدار، یک حس اعتماد و وفاداری ایجاد کردند.
یک کارآفرین موفق باید در ایجاد ارتباط و جامعه سازی مهارت داشته باشد. ارتباط قوی با مشتریان، فروشندگان و حتی رقبا می تواند به رشد کسب و کار شما کمک کند.
۴. استفاده از تکنولوژی برای توانمندسازی دیگران
باسلام از تکنولوژی استفاده کرد تا به افرادی که شاید هیچ ابزار دیگری برای فروش محصولاتشان نداشتند، قدرت دهد. این پلتفرم به هر کسی از یک خانه روستایی تا یک کارگاه کوچک، این فرصت را می دهد که به بازار بزرگ آنلاین دسترسی پیدا کند.
به تکنولوژی به عنوان ابزاری برای توانمندسازی و فراهم کردن فرصت برای دیگران نگاه کنیم. ایده هایی که از فناوری برای کاهش فاصله ها و آسان تر کردن کارها استفاده می کنند، پتانسیل بالایی دارند.
۵. پایداری و رشد تدریجی
باسلام از روز اول با یک ایده بزرگ شروع کرد، اما رشد آن تدریجی و پایدار بود. آن ها با تکیه بر اعتماد جامعه و بهبود مستمر پلتفرم، توانستند جایگاه خود را تثبیت کنند.
برای موفقیت در کارآفرینی، نیاز به صبر و استقامت دارید. به جای انتظار برای موفقیت یک شبه، روی رشد پایدار، یادگیری از اشتباهات و بهبود مستمر تمرکز کنیم.
به هررو مسیر زندگی تمام کارآفرینان، پر از درسهای آموزنده برای کسانی که دوست دارند کارآفرینی را در زندگی تجربه کنند. مسیر کارآفرینی به هیچ عنوان مسیر همواری نیست. اما می توان از آنها درسهایی ارزشمند گرفت. با الهام از این درس ها، می توانیم مسیر کارآفرینی خود را با یک دیدگاه متفاوت و مؤثر آغاز کنیم.
