مدیریت ژاپنی(Ho-Ren-so) چیست؟
مدیریت ژاپنی (Ho-Ren-So) یکی از رویکردها یا استراتژی های اساسی مدیریت است. این شیوه از مدیریت بر مبنای سه اصل «گزارش مکرر»، «مشاوره» و «مباحثه» استوار است. ویژگی های مهمی که گفته می شود مشخص کننده همکاری و جریان اطلاعات در فرهنگ شرکت ژاپنی موثر است. Hou مخفف «Houkoku»، کلمه ژاپنی برای «گزارش دادن» است. “رن” از «رنراکو»، به معنای «به روزرسانی» می آید. واژه «سو» از «سودان»، به معنای «مشاوره» برداشته شده است. این واژه در ادبیات مدیریت ژاپنی، اشاره به «دست کثیف کردن» در فرهنگ فارسی به عنوان «آستین بالا زدن» و در فرهنگ انگلیسی به «دست کثیف(Dirty hand)» هم مشهور است، اما تاکید آن برروی « مشورت» است.
عملا این سبک از مدیریت بسیار ساده است اما اجرای آن(حداقل در فرهنگهای سازمانی بجز ژاپن)، به هیچ عنوان آسان نیست. هر فردی در هرجایی از سازمان که قرار دارد، به بالادست خود همواره «گزارش داده»، با «همسطح» خود همواره به «ارتباط و به روزرسانی» پرداخته و با «فرودست» خود، همواره «مشاوره» می کند.
در سال 1999 دو محقق به نامهای محمد آلا و ویلیام کوردیرو، فرآیند تصمیم گیری ژاپنی «رینگیزایدو(Ringiseido)» را تشریح و توصیف کردند. این فرایند فرصتی را برای مدیران یا کارمندان یک گروه در یک شرکت با رتبه برابر فراهم می کند تا در ایده یکی از کارکنان مشارکت کنند. این روند به میل فرهنگی ژاپنی ها برای هماهنگی بین مردم پایبند است. این فرایند به عنوان «فرایند تصمیم گیری رینگی» هم نامیده می شود. هنگامی که یک مدیر رتبه بالاتر تصمیم توصیه شده را بررسی کرده و پذیرفته است، محیطی از حمایت و توافق را برای تصمیم گیری ایجاد می کند.
اصطلاح «رینگی» دو معنا دارد. معنای اول «رین»، «ارائه پیشنهاد به سرپرستان و تأیید آنها» و «گی» به معنای «مذاکره و تصمیم گیری». سیاست شرکت به وضوح توسط رهبری اجرایی یک شرکت ژاپنی تعریف نشده است. بلکه مدیران در تمام سطوح پایین تر از مدیران باید تصمیمات را به سطح بعدی ارتقا دهند به جز تصمیمات معمول. فرآیند «تصمیم گیری رینگی» از طریق سندی به نام «رینگیشو» انجام می شود.
“رینگیشو” توسط فردی که ایده را خلق کرده است ایجاد و منتشر می شود. همانطور که “ringisho” برای بررسی به یک همتا می رسد، همتا “مهر شخصی (هانکو) خود را سمت راست به سمت بالا” برای موافقت، “وارونه” برای مخالفت، و به پهلو برای نشان دادن بلاتکلیفی خود قرار می دهد. هنگامی که همه همتایان “رینگیشو” را بررسی کردند، مدیر همتایان “رینگیشو” را بررسی می کند و هانکو خود را روی آن قرار می دهد. تصمیم مدیر سطح بالا نهایی است و “رینگیشو” به مبتکر بازگردانده می شود که بر اساس “هانکو” مدیر سطح بالا یا ایده را آغاز می کند یا دوباره ارزیابی می کند.
نوشته: فرامرز عیب پوش