ظرف ذهنی یا ظرفیت ذهنی (mental space) ، موضوعی است که جدیدا مورد توجه قرار گرفته و افراد درصدد آن هستند که با بتوانند آشنایی و کنترل ذهن و خصوصا ذهن ناخودآگاه (limbic system)، را در دست گرفته و از بروز رفتارهای هیجانی خصوصا در مواقع حساس جلوگیری کنند. این موضوع به جهت ماندگاری در بازار برای مدیران و مهندسان فروش جهت شکستن این ظرف در مشتریان حیاتی است.
ذهن چیست؟
تعریف عامیانه ذهن، بخش محتوایی مغز انسان است. البته این موضوع را باید در نظر داشته باشیم که در مباحث فلسفی تعاریف زیادی در مورد ذهن بیان‌شده است. اگر مغز را سخت‌افزار کامپیوتر در نظر بگیریم، بخش نرم‌افزار آن ذهن است؛ اما به‌صورت تصویری اگر ما یک سالن سینما را در نظر بگیریم که شامل پرده‌ی اصلی و صندلی‌ها و سیستم صوتی و… باشد، کل فضای سالن سینما ذهن است. ذهن انسان یک ظرف محتوایی است.
چه چیزی در ذهن وجود دارد؟
محتویات ذهن انسان هیچ‌چیزی نیست به‌جز سوژه یا subject یا سوبژه (سوبژه یک اصطلاح فلسفی است). بخشی زیادی از این سوژه‌ها از حواس ۵ گانه آمده‌اند.
تفکر چیست؟
به نحوه‌ی قرارگیری سوژه‌ها در ذهن، «تفکر» یا فکر کردن می‌گویند. یا به‌صورت دقیق‌تر به نحوه‌ی اتصال سوژه‌ها یا همان حواس ۵ گانه (بوییدن و شنیدن و دیدن و لمس کردن و چشیدن) باهم (مانندهمان مثال سالن سینما)، فکر کردن می‌گویند.
ذهن ناخودآگاه چیست؟
ذهن ناخودآگاه یا بخش ناخودآگاه مغز (limbic system)، یا «مغز خزنده»، قدیمی ترین بخش مغز است که وظیفه زنده ماندن ما را برعهده دارد. کلیه افکار ناموزونی که ما در ذهنمان مرور میکنیم، جهت سنجش خطرناک بودن یا نبودن به این بخش ارجاع میشوند تا مورد ارزیابی خطر قرار بگیرند. اگر موضوع از نظر مغز ناخودآگاه خطرناک بود، ایجاد استرس و ترس میکند تا از موضوع دور شویم اما بالعکس آن نیز موجود است. کنترل هردو مورد یاد شده، نوعی کنترل ظرف ذهنی است.
جمع بندی درس
چرا تا این حد ظرف ذهنی یا ظرفیت ذهنی (mental space) باید اهمیت داشته باشد؟ مغز انسان بیشترین تصمیمات، خصوصاً تصمیمات مهم زندپی خود را با بخش ناخودآگاه خود می گیرد. به همین دلیل امکان اشتباه بیشتری نیز دارد اما رویکرد مغز انسان همینگونه است مگر اینکه بتواند آن را تربیت کند. برای تربیت مغز، باید ساختار آن را شناخت. برای توانایی ارتباط با سایر مغزها، باید سازوکار مغز خودمان را بهتر کنیم.
منابع
