سمپلر یا پرموتور واژه‌ایست که در دهه اخیر بسیار به کار برده می‌شود. در برخی از صنایع مانند FMCG این سمت شغلی با عنوان آر.ایی.پی(REP)نیز شناخته می‌شود. آر.ایی.پی مخفف واژه نماینده فروش(Sales Representative) یا نماینده معرفی کالا(Promotional Representative) است. این شغل از اهمیت فروش حضوری و تست کالا در محل خرید نشات می‌گیرد. در مقاله های قبلی اشاره شد که چرا مشتریان تمایل دارند تا بصورت حضوری خرید کنند و اکثر تصمیمات خرید در محل خرید گرفته می‌شود. قابل لمس بودن خرید و سرعت بالای تحویل کالا در خرید حضوری باعث شده است که خریداران علی‌رغم تمام امتیازهایی که خرید آنلاین دارد، خرید از فروشگاه‌های فیزیکی و مراکز خرید را ترجیح بدهند. دربسیاری از مطالعات صورت گرفته، مشتریان دلایل خرید خود را عنوان نموده اند که اکثر نتایج نشان داد که غالبا دلایل مشتریان برای خرید، منطقی نبود و نقش احساس در خریدهای ایشان بسیار متغیر و زیاد بوده است. مشتریان ممکن است برای خرید کالایی به مراکز خرید مراجعه کنند ولی در زمان خروج کالاهای دیگری هم خریده باشند. اگر در کنار درب فروشگاهها و مراکز خرید از مشتریان سوال شود که برای خرید چه کالایی به این مرکز خرید مراجعه کرده اند، ممکن است نام یک یا دو کالا را ببرند. ولی زمانیکه همان مشتریان از درب فروشگاه خارج می‌شوند، کالاهایی در سبدشان موجود است که اصلا در تفکرشان نبود. این همان کالاهایی است که تصمیم خریدشان در محل خرید گرفته شده.

همانگونه که در مقاله های قبلی نیز توضیح داده شد، کالا برای اینکه به فروش برسد باید حداقل یک یا چند حس مشتری را درگیر خود کند. کالایی که توسط مشتری لمس یا امتحان می‌شود، احتمال خرید بیشتری خواهد داشت. به همین خاطر شرکتها محل‌هایی را در فروشگاهها و مالهای بزرگ تخصیص داده‌اند که نمونه کالاهای خود را در این محلها به مشتریان عرضه می‌کنند و مشتریان این نمونه‌ها را امتحان می‌کنند و احتمال خرید آنها با توجه به درگیری حواس آنها بالا می‌رود. همین موضوع سبب شده که فرصت شغلی به نام “پرموتور” یا “سمپلر” یا “REP”، به وجود آید. سمپلر فردی است که با ظاهری آراسته و موجه، پشت کانترهای تبلیغاتی یا میزهای فروشگاه‌ها و نمایشگاه‌ها ایستاده‌ و مشتریان موجود را به تست محصولات و یا شنیدن توضیحات معرفی محصول، دعوت می‌کنند.

در صنعت FMCG و خصوصا صنعت فروش دخانیات، شرکتها افرادی را در مبادی فروش خرده فروشی قرار می‌دهند که این افراد با ارائه نمونه به مصرف کننده(در زمان خرید)، حتی نوع برند آنها را نیز تغییر می‌دهد. با اینکه این کار از نظر قانونی ممنوع است، هنوز در بسیاری از مبادی این افراد در پوشش کارکنان فروشگاه اقدام به این فعالیت می‌کنند. در صنعت فروش دخانیات تبلیغات و سمپلینگ به هرصورت ممنوع است اما این سمپلرها با پوشش کارکنان فروشگاه به کار خود ادامه می‌دهند.

سمپلرها باید برای بازدهی بهتر اصول مذاکره، فروش حضوری، گامهای ویزیت و مدلهای معرفی مانند مدل آیدا را بشناسند یا آنها را آموزش ببینند. این فرصت شغلی، عموما یک کار پاره وقت است، بنابراین امکان جذب دانشجویان یا جوانانی که در کارهای نیمه وقت فعالیت می‌کنند در این فرصت شغلی وجود دارد. این موضوع نقطه قوت این فرصت شغلی است. در بسیاری اوقات بسته به نوع کار یا فضای حضور دستمزدها متغیر هستند. این فرصت شغلی برای کوتاه مدت یک فرصت مناسب است. یکی از نقات مثبت این فرصت شغلی تهیه لباس‌هایی که سمپلرها به تن می‌کنند. این لباسها برای اینکه یکپارچه و زیبا باشند، توسط شرکتهای تبلیغاتی تهیه شده و به سمپلرها ارائه می‌شود. همچنین در زمان انجام کار هزینه ناهار یا شام(درصورت لزوم)، توسط شرکتها صورت می‌گیرد. همچنین مبلغ قراردادهای سمپلر(پرموتور)ها، بستگی به تعداد تیم‌های اعزام‌شده و مدت قراردادشان با برند مربوطه دارد. هرچه زمان قرارداد و برگزاری پروژه کوتاه‌تر باشد، مبلغ آن بالاتر می‌رود. معمولا برای نمایشگاه‌های بین‌المللی که به صورت محدود برگزار می‌شود دستمزدهای این شغل بالاتر است.

بعلاوه خانمها در این شغل به آقایان رجحان دارند و دستمزد خانمها عموما درصدی از آقایان بیشتر است. همچنین هزینه کرایه تاکسی‌تلفنی برای خانم‌هایی که کارشان شب‌ها دیروقت به اتمام میرسدنیز با شرکتهای تبلیغاتی است که البته این هزینه غالبا به مبلغ قرارداد با برند اضافه می‌شود. دستمزد پروژه هایی که درخارج از کشور انجام می‌گیرد، عموما دوبرابر است.

البته با ذکر مزایای این فرصت شغلی، لازم است تا برخی از معایب یا سختی های آن هم بازگو شود. عموما افرادی که در این شغل فعالیت میکنند نمیتوانند بطور مستقیم با تولیدکنندگان یا برندها قرارداد ببندند و قرارداد آنها از طرف یک شرکت واسط تبلیغاتی صورت میگیرد. نقطه ضعف این کار این است که این شرکت‌ها، درصد زیادی از دستمزد سمپلرها را به‌عنوان پورسانت خود دریافت می‌کنند.

این مهم در کشورهای پیشرفته بسیار متعادل است و اکثر شرکتها پرموتور دائم خود را دارند و آنها را از شرکتهای تبلیغاتی قرض نمی‌گیرند. اما در کشور ما موضوع به گونه دیگری جا افتاده است.

یکی دیگر از معایب یا کاستی های این شغل طبقه بندی سمپلرها براساس جذابیت چهره و توانایی صحبت‌کردن است. البته جذابیت همواره پسندیده است اما جذابیت بصورت مصنوعی بدست نمیآید بنابراین دایره افرادی که امکان ورود به این فرصت شغلی را دارند، محدود است. نحوه مذاکره قابل آموزش است اما جذابیت امری خدادادی است. در شرکتهای تبلیغاتی، این ارزش‌گذاری از نمره (B)، به عنوان پایینترین نمره، آغاز شده و تا نمره(A+) یعنی بالاترین نمره، انجام می‌گردد. طبیعی است مشتریان نمونه ها را از افرادی که جذابیت بیشتری دارند، راحت‌تر می‌پذیرند.

البته یکی دیگر از نقاط ضعف این شغل نحوه قرارداد آن است. سمپلرها عموما حق بستن قراردادهای شخصی را ندارند. این کاری است که زیر نظر مستقیم شرکت انجام می‌شود. همچنین گاهی تا نیمی از دستمزد آنها به شرکت‌های تبلیغاتی تعلق دارد.

در تمام طول روزسمپلرها باید جذاب‌تر به نظر رسیده و همانگونه بمانند. امکان عصبانیت و بدخلقی با مشتری نیز وجود ندارد. همچنین باید استراحت کافی داشته باشند تا صبح روزبعد، انرژی کامل برای حضور در کانتر را داشته باشند. طی سالها حضور در پخش با فرصتهای شغلی مختلفی کار کرده و آنها را از نزدیک درک کرده ام اما به جرآت میتوان گفت یکی از سخت ترین و در عین حال جذاب ترین فرصتهای شغلی است که البته می‌توان گفت این فرصت شغلی، با فراق بال، مسئولیت بسیار کمی دارد. به هررو این یک فرصت شغلی جذاب است و در کنار تمام معایبی که دارد، مزایای بسیار خوبی هم دارد. از دیدگاه اشتغال زایی، این فرصت شغلی با این حال که شغل ثابتی محسوب نمی‌شود، درآمد زایی و فرصت سازی بسیار خوبی برای اقتصاد کشور دارد. درصورتیکه این شغل درراستای حمایت از محصولات داخلی انجام گیرد، امکان فرهنگ سازی را نیز خواهد داشت.

نوشته: فرامرز عیب‌پوش