زنجیره تامین یا ساپلای چین(Supply chain)، چیست؟
این ساختار، سیستمی متشکل از سازمانها، افراد، فعالیت‌ها، اطلاعات و منابعی است که در عرضه یک محصول یا خدمت به مصرف‌کننده دخالت دارند. زنجیره تأمین متشکل از تبدیل منابع طبیعی، مواد اولیه و اجزای سازنده به یک محصول نهایی است که به مشتری نهایی تحویل شود. زنجیره تأمین با زنجیره ارزش متفاوت است و تعدادی زنجیره ارزش را بهم پیوند می‌دهد. به بیان دیگر این سیستم شبکه‌ای پیچیده و پویا از عرضه و تقاضا است.
در یک زنجیره تأمین، مواد اولیه در کارخانه تولید می‌شوند، سپس برای انبار کردن به انبارها حمل و نقل شده و در نهایت به دست مشتری یا خرده فروش می‌رسد. اگر از فعالان کسب و کار، تعریف زنجیره تأمین را بپرسیم پاسخ‌های کاملاً متفاوتی را دریافت می‌کنیم که هر کدام از پاسخ‌های ارائه شده به نحوی ماهیت تجارت، داده‌ها و در نهایت ستاده‌های تولید شده را بیان می‌کند. در نظر برخی از افراد زنجیرهٔ تأمین همان خرید و تهیه و تدارک کالای مورد نظر است و از نظر برخی هم به معنای انبارداری، توزیع و حمل و نقل می‌باشد. تعریف جامعی از زنجیره تأمین ارائه شده‌است که همه سازمانها را در بر می‌گیرد.
زنجیره تأمین شامل کلیه اطلاعات، محصولات، مواد و بودجه بین مراحل مختلف ایجاد و فروش یک محصول به کاربر نهایی است. مفهوم زنجیره تأمین از دیدگاه مدیریت عملیاتی ناشی می‌شود. هر مرحله از فرایند – از جمله ایجاد کالا یا خدمات، ساخت آن، حمل و نقل آن به یک محل فروش و فروش آن – بخشی از زنجیره تأمین یک شرکت است.
زنجیره تأمین شامل کلیه فعالیت‌های مربوط به دریافت و تکمیل درخواست مشتری است. این فعالیت‌ها عبارتند از؛ توسعه محصول، بازاریابی، عملیات، توزیع، امور مالی و نهایتا خدمات مشتری.
در حالی که زنجیره ارزش نشان دهنده چگونگی خلق ارزش در شرکت هاست، زنجیره تأمین در برگیرنده عواملی خارج از سازمان، و شامل تمام فعالیت‌هایی است که برای تبدیل مواد خام به کالا یا خدمت و رساندن آن به مصرف‌کننده یا مشتری تجاری انجام می‌شوند.
مدیریت زنجیره تأمین عبارت است از هماهنگی جریانهای بین شرکتها در زنجیره تأمین به منظور حداکثرسازی سودآوری کل. این جریان فقط محدود به جابجایی فیزیکی کالا نمی‌شوند، بلکه شامل تسهیم اطلاعات دربارهٔ کالاها نیز می‌شود – به این معنا که اعضای زنجیره تأمین باید فعالیت‌های خود را با همدیگر هماهنگ کنند.
هدف مدیریت زنجیره تأمین چیست؟
مدیریت زنجیره تأمین از تأمین‌کنندگان تا تولید‌کنندگان، خرده فروشان و مشتریان نهایی تشکیل شده و تأکید آن، روی برآورده کردن مفید و موثر تقاضای مشتریان و سود آور کردن خود زنجیره است.
مدیریت زنجیره تأمین عمدتا اهداف سه گانه عمده «کاهش حجم موجودی»، «افزایش سرعت معاملات از طریق تبادل داده‌ها در زمان مناسب» و همچنین «افزایش فروش با لحاظ کردن نیاز مشتریان» را دنبال می کند. مدیریت زنجیره تامین باید سطح بالایی از دو فاکتور «اثر بخشی» و «کارایی» دست بیابد. اثر بخشی مؤثرترین ترکیب سازمان را فراهم کرده و کارایی مستلزم عمل کردن زنجیره تامین در بالاترین سطح ممکن کارایی خود است.
